B. SANDHANGAN AKSARA JAWA
1. Sandhangan Swara
Sandhang Swara cacahe ana 5, yaiku wulu, suku, pepet, taling, lan taling tarong kaya kang kaandharake ing ngisor iki.
a. Wulu ( ...i.)
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan wulu, swara aowah dadi swara i.
Tuladha:
1) kali kli
2) wiji wiji
b. Suku (..u..)
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan suku, swara aowah dadi swara u.
Tuladha
1) buku buku
2) tuku tuku
c. Pepet (....e.)
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan pepet, swara aowah dadi swara e’, kajaba aksara la (l ) lan ra (r ). Ing panulisan aksara Jawa la pepet (le ) diganti nga lelet (X) lan ra pepet (re ) diganti pa keret (x).
Tuladha:
1) teka tek
2) sega seg
3) lenga Xz
4) rega xg
d. Taling ([ ....)
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan taling, swara aowah dadi swara e.
Tuladha:
1) lele [l[l
2) seje [s[j
e. Taling Tarong ([.....o)
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan taling tarong, swara a owah dadi swara o.
1) kebo ke[bo
2) bodho [bo[do
2. Sandhangan Panyigeg Wanda
Sandhangan panyigeg wanda sejatine cacahe ana 3 yaiku wignyan, layar, lan cecek. Ananging kadhang kala pangkon kalebokna ana ing sandhangan panyigeg wanda, kaya kang kaandharake ing ngisor iki.
a. Wignyan ( ....h )
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan wignyan, aksarane dadi ketambahan konsonan h ing mburine.
Tuladha:
1) gajah gjh
2) sawah swh
b. Cecek (...=..)
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan cecek, aksarane dadi ketambahan konsonan ng ing mburine.
Tuladha:
1) kacang kc=
2) padhang pd=
c. Layar (.../..)
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan layar, aksarane dadi ketambahan konsonan r ing mburine.
Tuladha:
1) sabar sb/
2) dhahar da/
d. Pangkon (.....\)
Pangkon gunane kanggo mateni aksara Jawa, kajaba aksara ha, ra, lan nga. Pangkon mung bisa digunakake ing mburi tembung utawa ukara. Pangkon menawa ing tengah ukara diwaca koma.
1) jaran jrn\
2) bapak bpk\
3. Sandhangan Wyanjana
a. Cakra (.....])
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan cakra, aksarane dadi ketambahan konsonan r ing tengahe.
Tuladha:
1) krasa k]s
2) braja b]j
b. Keret (.....})
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan keret, aksarane dadi ketambahan konsonan r ing tengahe lan swarane owah dadi e’.
Tuladha:
1) kreteg k}teg\
2) sregep s}gep\
c. Pengkal (.....-)
Aksara Jawa menawa diwenehi sandhangan pengkal, aksarane dadi ketambahan konsonan y ing tengahe.
Tuladha:
1) kyai k-ai
2) madya mf-
0 comments:
Posting Komentar